Zaświadczenia, Opinie, Zalecenia, Porady, czyli co można dostać od Psychologa i do czego to może być potrzebne?
Najczęściej korzystamy z opinii od psychologa szkolnego w zakresie sytuacji naszego dziecka. To chyba najbardziej znana dokumentacja i też najczęściej wystawiana. Tymczasem poza edukacją naszą czy naszych dzieci/wnuków, są też inne momenty, kiedy możemy wesprzeć się dokumentem od psychologa.
Zaświadczenie, Opinie, Zalecenia – Czym się różnią?
Zaświadczenie psychologiczne
To krótki dokument potwierdzający określony fakt dotyczący osoby badanej.
Zawiera: Zwykle tylko stwierdzenie, np. że osoba uczestniczyła w badaniu lub spełnia określone warunki psychologiczne.
Opinia Psychologiczna
Szerszy dokument opisujący funkcjonowanie psychiczne osoby, często z interpretacją wyników testów.
Zawiera:
- cel badania,
- metody,
- opis funkcjonowania psychicznego,
- interpretację,
- wnioski
Orzeczenie Psychologiczne
Formalny dokument stwierdzający istnienie lub brak konkretnych przeciwwskazań psychologicznych.
Zawiera:
- podstawę prawną,
- wynik badania (tak/nie),
- często zwięzły opis stanu psychicznego,
- decyzję np. o zdolności do pracy.
Zalecenia i Porady Psychologiczne
Zalecenia i porady psychologiczne najczęściej znajdują się w opiniach psychologicznych, ale mogą też występować w innych formach dokumentacji — zależnie od celu badania i instytucji/osoby prywatnej, która o nie prosi.
Opinia psychologiczna – zawarte są w sekcji końcowej opinii zawiera „Wnioski i zalecenia”. Znajdują się tam sugerowane formy wsparcia (np. psychoterapia, terapia pedagogiczna), rekomendacje dla nauczycieli, pracodawcy, sądu itp. a także wskazówki dotyczące funkcjonowania w życiu codziennym lub pracy.
Diagnoza psychologiczna (rozbudowana forma opinii) – czasem występuje jako osobny dokument. Też zawiera zalecenia — mogą być bardziej szczegółowe. Stosowane np. w poradniach zdrowia psychicznego, PPP, gabinetach prywatnych.
Orzeczenie psychologiczne – Zalecenia występują sporadycznie, i zwykle tylko wtedy, gdy są wymagane przepisami. Główna funkcja: decyzja (np. „zdolny / niezdolny” do pracy/funkcjonowania w szkole). Jeśli są zalecenia, to w formie skróconej i konkretnej (np. „zaleca się okresową kontrolę psychologiczną”).
Z jakich powodów najczęściej idziemy po opinię do Psychologa:
- Dla szkoły do której uczęszczamy
Tu może przydać się Zaświadczenie do uzyskania szczególnych warunków uczenia się np. dla osób cierpiących na fobię szkolną we wczesnej fazie. Takie wskazówki, zalecenia od psychologa pozwolą szkole poprawić/dostosować warunki nauki do ucznia borykającego się z taką trudnością. - Dla szkoły w której uczęszcza nasze dziecko
Tu może przydać się każdy rodzaj opinii, i ta o potrzebie kształcenia specjalnego, i opinia o dysleksji, dysgrafii, dyskalkulii, dysortografii, dyskoordynacji itd.
Te opinie wskazują jakie na tym etapie dziecko ma trudności i nad czym szczególnie szkoła powinna pracować, zarówno na zajęciach dodatkowych, jak i podczas weryfikacji nauki (klasówki) w klasie czy po prostu na co dzień. Dzieci bowiem z trudnościami okołoszkolnymi szybko się zniechęcają do starań, obniżenie więc wymagań daje im szanse na doganianie rówieśników a nie jedynie apatie i frustracje.
Opinie te również pozwalają na pełną indywidualizację pracy dodatkowej/domowej, czyli dobry dobór zajęć pozaszkolnych, jeżeli takie planuje się wdrażać. - Do sądu
Tu często piszemy o sytuacji rodzinnej naszego Klienta/Pacjenta, lub jego dzieci jeśli sprawa ich dotyczy. Psycholog może zarówno na prośbę sądu napisać co wie, ale i na prośbę samego zainteresowanego, który również o to prosi.
Najczęściej to nie sąd wnioskuje o opinię psychologa a strony przynoszą Zaświadczenia, choćby aby potwierdzić posiadanie umiejętności rodzicielskich, starając się o opiekę nad dzieckiem. - Psychoterapeuta
W sytuacji w której najpierw konsultowaliśmy nasze trudności z psychologiem i polecił on abyśmy rozpoczęli terapię w konkretnym nurcie, warto poprosić go o pisemną formę jego obserwacji i wskazań, tak aby psychoterapeuta wiedział o Tobie czemu diagnosta skierował na terapię i na początek nad czym warto pracować. - Dla lekarza internisty
Aby poszukał źródła nietypowej choroby, wykluczył tą psychiczną. - Dla pracodawcy
Kiedy zależy nam aby zrozumiał lepiej naszą osobowość i nie przymuszał, nie kierował w miejsca, sytuacje, które są dla nas trudne. - Z ciekawości dla Siebie
Kiedy regularnie odwiedzamy psychologa i chcemy wiedzieć co on myśli na piśmie o naszych wyzwaniach. Zwykle jednak psycholog może odmówić tworzenia takiej dokumentacji, jeżeli nie ma ona uzasadnienia formalnego.
Ludzie zaczynają się uczyć tylko wtedy, gdy napotkają problemy.
John Dewey
Warto pamiętać, że zaświadczenia, opinie czy zalecenia nie są po to aby nas dołować, ratować lub coś załatwić. To przede wszystkim rzetelny opis naszej rzeczywistości, o której mówiliśmy podczas spotkań z Psychologiem. Warto zatem nie tylko otrzymać taką opinię i ją przekazać dalej, ale wnikliwie ją przeczytać i dać sobie czas na refleksję i analizę.
Dla rodziców ważna informacja – naprawdę warto zadbać o właściwą dokumentację w szkole, bo bez niej szkoła ma związane ręce i nie pomaga tak jak by mogła.
Inne powody uzyskania zaświadczania od psychologa
Generalnie dla każdego dziecka, które ma z czymś trudności można przygotować opinię, zaświadczenie. Ja jednak zachęcam do powściągliwości tam, gdzie papier ma coś „załatwić” u zdrowego dziecka (zwolnić z obowiązku). Lepiej jednak zmobilizować je do większej pracy, motywując obecnym dobrym światem lub ustawiając poprzez jasne, harde stawianie granic.
Decydująca dla procesu wychodzenia z problemów osobistych jest większa samoświadomość oraz idąca za tym umiejętność określania własnych potrzeb i granic – i walczenia o nie.
Jasper JUUL
